Oorlog / Guerre

Fragment 8 van 8

Sommigen willen een tekst (een kunst, een schilderkunst) zonder schaduw, die zich onttrekt aan de 'heersende ideologie'; maar dat zou een tekst zijn zonder vruchtbaarheid, zonder produktiviteit, een steriele tekst (zie de mythe van de Vrouw zonder Schaduw). De tekst heeft behoefte aan schaduw: die schaduw is een beetje ideologie, een beetje voorstelling, een beetje subject: noodzakelijke schimmen, zakken, slierten, wolken: de subversie moet haar eigen clair-obscur voortbrengen.
(Men zegt gewoonlijk 'heersende ideologie'. Deze uitdrukking is misplaatst. Want wat is dat, de ideologie? Juist de idee voor zover zij heerst: de ideologie kan niet anders dan heersend zijn. Zo juist het is van 'ideologie van de heersende klasse te spreken', omdat er wel degelijk een overheerste klasse bestaat, zo inconsequent is het van 'heersende ideologie' te spreken, omdat er geen overheerste ideologie bestaat: aan de zijde van de 'overheersten' is er niets, geen enkele ideologie, behalve juist - en dat is het laatste stadium van de vervreemding - de ideologie die ze noodgedwongen (om dit symboliseren, dus om te leven) van de klasse overneemt die hen overheerst. De maatschappelijke strijd kan niet gereduceerd worden tot de strijd tussen twee rivaliserende ideologieën: de subversie van iedere ideologie is in het geding.)

PvdT: 41, PdT: 53, OC3: 1510, OC5: 238


Noten en annotaties

Er zijn voor dit fragment nog geen annotaties beschikbaar


colofon | cookies | afkortingen