Gespletenheid / Clivage
Fragment 1 van 1
Tekst van plezier: die tevreden stelt, vervult, euforie opwekt; die uit de cultuur voortkomt, niet met haar breekt, en met een behaaglijke leespraktijk verbonden is. Tekst van genot: die in een toestand van verlies brengt, die onbehagen wekt (wellicht tot aan een zekere verveling), die de historische , culturele, psychologische grondslagen van de lezer, die de consistentie van zijn voorkeuren, zijn waarden en zijn herinneringen doet wankelen, die zijn verhouding tot de taal in een crisis brengt.
Welnu, het is een anachronistisch subject dat de beide teksten binnen zijn bereik houdt met in zijn handen de teugels van het plezier en van het genot, want het heeft tegelijk en op tegenstrijdige wijze deel aan het diepe hedonisme van iedere cultuur (dat vreedzaam in hem binnendringt onder het mom van een levensstijl waartoe ook de oude boeken behoren) en aan de vernietiging van de cultuur: het geniet van de consistentie van zijn ik (dat is zijn plezier) en zoekt zijn verlies (dat is zijn genot). Het is een tweemaal gespleten, tweevoudig pervers subject.
Noten en annotaties
1. een levensstijl / d'un art de vivre
Mortimer The Gentlest Law p 77:
"The notion of the art of living is linked to Barthes's fascination with everyday details, practical or empirical life, what the weather is doing, and so on. In The Grain of the Voice he underlines its importance to him: GV 205, where it is related to Brecht's cigars; GV 229, where Barthes proposes a comparative study of various arts of living; also GV 317: "I have often dreamed about setting up on paper, in the form of descriptions, a kind of synthetic art of living that would bring together all the best features of l' art de vivre from extremely different civilizations." This would have been a structuralist's dream, but it remains one of the great "undones" of Barthes.
The art of living is an extension of writing: "writing doesn't stop with the written, but can transmigrate into behavior, actions, activities, into private life, daily life, what is done: there are writings of life, and we can make certain moments of our life into actual texts" (GV 245). Such were the texts of "Incidents": "The art of living in Marrakesh: flying conversation from carriage to bicycle: the cigarette given, the rendezvous taken, the bicycle swerves and lightly takes off' (Incidents 53).
Epicureans saw philosophy itself as an art of living: see Nietzsche."
Nietzsche:
9[57] Philosophie als die Kunst, die Wahrheit zu entdecken: so nach Aristoteles. Dagegen die Epikureer, die sich die sensualistische Theorie der Erkenntnis des Aristoteles zunutze machten: gegen das Suchen der Wahrheit ganz ironisch und ablehnend; »Philosophie als eine Kunst des Lebens«. (KSA 12 p 363)